Bilim dünyası, Ay’ın oluşumuna dair yeni bir teoriyle karşı karşıya.

Penn State Üniversitesi’nden araştırmacılar, Ay’ın çarpışma sonucunda değil, "ikili değişim yakalama" adı verilen bir süreçle Dünya’nın uydusu haline geldiğini öne sürdü.

Söz konusu iddia, bilim insanlarının uzun süredir kabul ettiği "Theia çarpışması" teorisine alternatif bir açıklama sunuyor.

1980'lerden bu yana, Ay’ın Dünya tarihinin erken dönemlerinde, Theia adında bir protoplanetin çarpışması sonucu oluştuğu düşünülüyordu. Bu görüş, Hawaii’deki 1984 Kona Konferansı’nda bilim insanlarının vardığı fikir birliğiyle güçlenmişti. Apollo görevlerinden elde edilen Ay materyalleri, bu teoriyi destekler nitelikteydi.

The Planetary Science Journal dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, Ay’ın Dünya’nın çekim alanına girdiği ve yörüngesine oturduğu alternatif bir senaryoyu gündeme getiriyor. Araştırmayı yöneten Profesör Darren Williams, "Kimse Ay’ın nasıl oluştuğunu kesin olarak bilmiyor. Şimdi, elimizde iki güçlü olasılık var" ifadelerini kullandı.

Araştırmacılar, "ikili değişim yakalama" adını verdikleri bu mekanizmanın, Ay’ın bir "karasal ikilinin" parçası olarak Dünya’ya yaklaştığını ve yörüngeye oturduğunu öne sürüyor. Benzer bir süreç, Neptün’ün büyük uydusu Triton için de açıklama getiriyor. Triton’un, Kuiper Kuşağı’ndan Neptün’e çekildiği ve şu anki eğimli yörüngesine yerleştiği düşünülüyor.

Araştırmada, Dünya’nın kütlesinin yüzde 1-10’u kadar bir gök cismini yakalayabileceği hesaplanıyor. Bu oran, Dünya’nın kütlesinin yüzde 1,2’sine denk gelen Ay için oldukça uygun.

Araştırma, Ay’ın ilk başta eliptik bir yörüngeye sahip olabileceğini ve gelgit kuvvetleriyle bugünkü dairesel yörüngesine evrildiğini gösteriyor. Bu teori, aynı zamanda Ay’ın yörüngesinin eğimini de açıklıyor.

Profesör Williams, teorinin, "mantık dışı gibi görünen birden fazla olayın bir araya gelmesini" gerektirdiğini kabul etse de, ikili değişim yakalama modelinin daha fazla araştırılmayı hak ettiğini belirtti.